Geschreven door: Marco Kromkamp – Project Engineer Elektra bij INNSO. Datum: 28-03-2023

Afgelopen zomer kwam het programma Aanraakveiligheid en Ontmazen uit de startblokken. Dit programma houdt zich bezig met het aanraakveilig maken van alle laagspanningsnetten waar aarde wordt geleverd en het openbare verlichtingsnet. Het programma focust zich op de gebieden Amsterdam, Nijmegen en Hilversum, zodat deze netten voldoen aan de aangescherpte eisen van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Dit blog gaat dieper in op het programma. 

“Forse uitbreiding noodzakelijk”

Noodzaak
Door de sterke groei in het gebruik van elektriciteit loopt het huidige net tegen zijn grenzen aan. Dit komt onder andere door het gebruik van warmtepompen, het terugleveren van elektriciteit door zonnepanelen en de toename van het aantal laadpalen voor elektrisch vervoer. Deze bestaande netten zijn tientallen jaren oud en destijds berekend en aangelegd met ontwerpregels waarbij de nieuwe ontwerpeisen nog niet aan de orde waren.

Als gevolg hiervan zal het elektriciteitsnet een forse uitbreiding moeten ondergaan. Hierbij is het plaatsen van extra transformatorstations noodzakelijk. Ook heeft het kabelnet aanpassingen nodig. Om te bepalen welke ingrepen er nodig zijn om aan de aangescherpte eisen van de netcode te voldoen, dienen de laagspanningsnetten en het net van de openbare verlichting opnieuw doorgerekend te worden.

Buurtplannen
Om terugkerende overlast te voorkomen en direct een toekomstbestendige investering te doen, maken we een totaalplan per buurt of wijk. Het uitgangspunt van zo’n plan is dat het net minimaal 10 jaar toekomstvast is en er voldoende ruimte is voor belastinggroei. Het doel is om het huidige kabelnet zoveel mogelijk intact te houden en dat er dus geen sprake is in dit plan van grootschalige kabelvervanging. De Omgevingsmanager Publiek stemt, samen met de betreffende gemeente en overige belanghebbenden, de locaties voor nieuwe transformatorstations en kabelwerkzaamheden af. Na akkoord van de Operationeel Netverantwoordelijke wordt het Buurtplan opgeknipt in deelprojecten en bepalen we de fasering. Vervolgens werken de uitvoerende engineers het plan op detailniveau uit en maken het klaar voor de uitvoering. Na de uitvoering evalueren we of alles volgens plan is uitgevoerd. Bij groen licht passen we de systemen aan en is het buurtplan afgerond.

Aanpak
Aan een goed buurtplan ligt een goede kabelberekening ten grondslag. Voor een zorgvuldige berekening is het belangrijk om de gegevens uit de systemen te toetsen in de praktijk, zoals transformatorbelastingen, schakelstanden en zekeringswaarden. Door het hele gebied te schouwen en meten, kunnen we eventuele afwijkingen in de data corrigeren en meenemen in de berekening. 

Ook kijkt het plan naar het net of er klanten zijn die een grootverbruik aansluiting hebben (groter dan 160kVA) en daardoor een eigen transformatorruimte hebben. We onderzoeken of het verbruik van de klant nog overeenkomt met de aansluiting en of de klant misschien voldoende heeft aan een goedkopere, kleinere aansluiting. Als dit het geval is, onderzoeken we of de netbeheerder de ruimte over kan nemen en kan gebruiken als netstation. Hiervoor heeft het team een Omgevingsmanager Privaat aan boord die met alle stakeholders overeenstemming zoekt.

“Geen tijd te verliezen”

Ontmazen
De output van het plan is een totaalontwerp van het kabelnet waarbij het net aanraakveilig, conform de nieuwe netcode, wordt opgeleverd. In het plan wordt meteen het hele net ontmaasd, zodat dit op korte termijn niet opnieuw voor werkzaamheden in de buurt zorgt. Vermaasde netten zijn fysieke en elektrotechnische verbindingen via het laagspanningsnet tussen diverse transformatoren. Ontmazen betekent dat de onderlinge kabelverbindingen tussen twee of meer transformatorstations worden verbroken. Dit kan door het aanbrengen van netscheidingen in de ruimtes of het aanpassen van het net naar een stervormig net waarbij de scheidingen definitief zijn en de kabels niet meer eindigen in een andere ruimte.

Dit heeft een aantal voordelen:

1. Storingen worden sneller opgelost door directe focus op het middenspanningsnet. Verlaging van het kortsluitvermogen. Hiermee maken we het net én het werken aan netten veiliger.

2. Verlaging van het kortsluitvermogen. Hiermee maken we het net én het werken aan de netten veiliger.

3. Mogelijkheid tot verdere digitalisering. Denk hierbij aan het op afstand bedienen van de MS netten, zonder dat een monteur eerst fysiek scheidingen aan moet brengen in het laagspanningsnet. 

Het bestaande net moet vóór 22 september 2027 aan de nieuwe aanrakingsveiligheidseisen voldoen. Een mooie uitdaging waarin we geen tijd te verliezen hebben. Het eindresultaat is een kabelnet wat weer voldoet aan de aangescherpte eisen en regelgeving van de ACM, waarbij rekening is gehouden met een toename in elektriciteitsverbruik met een scope van 10 jaar.

Heb je een vraag of opmerking over deze blog? Neem gerust contact met ons op.
Benieuwd naar hoe de samenwerking tussen Alliander en INNSO tot stand is gekomen? Lees het hier.